Friday, June 20, 2014

Posxta Kurso Parto Ses (6-a)

Gramatiko

  1. Correlatives
    1. Beginnings
      1. ki = what
      2. ti = that
      3. i = some
      4. cxi = all
      5. neni = none
    2. Endings
      1. o = thing
      2. a = kind
      3. e = place
      4. u = person / thing
      5. om = quantity
      6. am = time
      7. al = reason
      8. el = manner
      9. es = one's / person's
Vortolisto
  1. Prepositions
    1. al = to / towards
    2. cxe = at
    3. en = in
    4. de = of / from
    5. dum = during
    6. gxis = until / up to
    7. je = (indefinite)
    8. por = for
    9. sub = under
    10. sur = on (position)
    11. anstatuax = instead of
    12. antaux = in front of / before
    13. apud = near / next to
    14. da = of (for quantities)
    15. ekster = outside of
    16. el = out of / from within
    17. inter = among / between
    18. kun = with
    19. per = by means of
    20. post = after (time)
    21. pri = about / concerning
    22. sen = without
    23. super = above
    24. tra = through
  2. Verb roots
    1. alveni en (to arrive at)
    2. boli = to boil
    3. brili = to shine
    4. danki = to thank
    5. fali = to fall
    6. ferii = to have holidays
    7. flugi = to fly
    8. iri = to go
    9. meti = to put
    10. naskigxi = to be born
    11. okazi = to take plance
    12. partopreni en = to participate in
    13. placxi = to please
    14. simili = to resemble
    15. stari = to stand
    16. versxi = to pour
    17. veturi = to travel by vehicle
    18. viziti = to visit
    19. zorgi = to care for / to look after
  3. Adjectives
    1. cetera = other / remaining
    2. interesa = interesting
    3. kompleta = complete
    4. largxa = wide
    5. multa = a lot of
    6. multaj = many
  4. Nouns
    1. afero = affair
    2. arbo = tree
    3. auxtobuseto = minibus
    4. besto = beast / animal
    5. dio = god
    6. enirejo = entrance
    7. fenestro = window
    8. herbo = grass
    9. junularo = a group of young people
    10. kagxo = cage
    11. kontinento = continent
    12. lernejo = school
    13. luncxo = lunch
    14. metro = meter
    15. planko = floor
    16. rakonto = story
    17. rivero = river
    18. simio = monkey
    19. strato = street
    20. subtaso = saucer
    21. suno = sun
    22. urbo = town
    23. urso = bear
    24. zoologia gxardeno = zoo
  5. Adverb
    1. ofte = often / frequently
Legadoj
  1. Mi estas membro de la Junulara Esperantista Klubo, kaj mi partoprenis en la Esperanto-Kongreso, kiu okazis en San-Francisko. Dum tri tagoj ni vojagxis de Nov-Jorko en nia auxtobuseto kaj ne haltis gxis ni alvenis en Dalaso en Teksaso. Tie ni vizitis niajn amikojn kaj mangxis. Por la luncxo ni havis sandvicxojn, kiuj estis sub la segxoj, sur kiuj ni sidis.
  2. Kun miaj fratoj mi veturis per auxtobuso al la zoo. Gi estas ekster la urbo apud granda rivero. Ni vidis tie multajn bestoj el cxiuj kontinentoj. Al mia frato tre placxis la ursoj apud la enirejo. Inter la kagxoj de la brunaj kaj blankaj ursoj estas la kagxo de la nigra urso. La blanka urso estis ofte en la akvo. Por mi la grandaj simioj estis tre interesaj. Sen ili, zoo ne estas kompleta.

Tuesday, June 17, 2014

"Esperanto: Learning and Using the International Language" Leciono Dek

Gramatiko

  1. Passive Participles
    1. Active Participles
      1. -ant- / -ont- / -int- / are active participles, they are from the prospective of the one doing the action (as in, the falling tree).
      2. frapi (to hit) - rapanta ideo (a striking idea)
      3. pafi (to shoot) - la pafanto (the shooter)
      4. vidi (to see) - vidinte min, li ekkuris (when he had seen me, he started to run)
    2. Passive Participles
      1. -at- / -ot- / -it-
      2. frapi (to hit) - frapato (one being hit) / frapito (one who has been hit) / frapoto (one who will be hit)
      3. pafi (to shoot) - pafata (in the process of being shot) / pafita (having been shot) / pafota (going to be shot)
      4. vidi (to see)
        1. Vidate en la ago, li ekkuris (Being seen in the act, he started to run)
        2. Vidite tro ofte, li forlasis la urbon. (Having been seen too often, he left town)
        3. Vidote de alvenanta promentanto, li kovris sian vizagxon. (About to be seen by an approaching stroller, he covered his face)
    3. Compound tenses with Passive Participles
      1. Gxi estis konstruata (It was being built)
      2. Gxi estas konstruata (It is being built)
      3. Gxi estos konstruata (It will be being built)
      4. Gxi estis konstruita (It was built)
      5. Gxi estas konstruita (It is built)
      6. Gxi estos konstruita (It will be built)
      7. Gxi estis konstruaota (It was about to be built)
      8. Gxi estas konstruaota (It is about to be built)
      9. Gxi estos konstruaote (It will be about to be built)
    4. -ata implies an action being incomplete or continuing
      1. Sxi estas amata de cxiu (She was loved by all)
      2. Ili estis batataj nokton kaj tago (They were beaten night and day)
    5. -ita = implies a completed action, thought its effect may continue
      1. La butiko estis fermita kiam mi alvenis (The store was closed when I arrived)
      2. Ni estis tute perditaj (We were completely lost)
      3. Romo ne estis konstruita en unu tago (Rome wasn't built in one day)
      4. Ameriko estis trovita en 1492 (America was discovered en 1492)
      5. La matcxo estos ludita morgaux (The match will be played tomorrow)
    6. Often Esperanto still avoids compound tenses:
      1. Oni trovis la rabiston en la vendejo ; La rabiston trovigxis en la vendejo : (The robber was found in the store)
      2. Oni ludos la matcxon morgaux ; La matcxo ludigxos morgaux : (The match will be played tomorrow)
    7. Closest approximate to English's past perfect (had been)
      1. La krimuo estis jam kaptita, kiam mi alvenis (The criminal had [already] been caught when I arrived)
  2. ajn
    1. "anything at all" "nowhere at all" etc
      1. io (anything / something) - io ajn (anything at all)
      2. iam (anytime / sometime) - iam ajn (anytime at all)
      3. nenie (nowhere) - nenie ajn (nowhere at all)
    2. "whoever" "wherever" etc
      1. kio (what) - kio ajn (whatever)
      2. kie (where) - kie ajn (wherever)
      3. kiu (who / which) - kiu ajn (whoever / whichever)
    3. Note that io ajn / kio ajn and ie ajn / kie ajn are functionally the same
      1. Metu la kofron ie ajn (Put the suitcase anywhere at all)
      2. Metu la kofron kie ajn (Put the suitcase wherever)
      3. Li povas veni iam ajn (He can come anytime at all)
      4. Li povas veni kiam ajn (He can come whenever)
  3. More about ways to tell when things happen
    1. Ways to say a specific day of the week
      1. Mi ekflugos al Parizo je lundo
      2. Mi ekflugos al Parizo lundon
    2. Can use adverb ending to show it happens generally or repeatedly
      1. La stevardino flugos al Parizo lundon (The flight attnedant will fly to Paris Monday)
      2. La stevardino flugas al Parizo lunde (The flight attendant flies to Paris on Mondays)
  4. A note on preposition exclusion
    1. Some languages require prepositions for certain words, others do not. Can use accusative or preposition. Examples:
      1. Pagu la mangxon = Pagu por la mangxo
      2. Helpu min! = Helpu al mi!
  5. "It's warm" / "It's nice" / "It's important" etc
    1. No it, use adverb ending
      1. Estas varme hodiaux (It's warm today)
      2. Estas bone, ke vi venis (It's nice that you came)
      3. Estas grave esti amata (It's important to be loved)
  6. ge- = "of both sexes)
    1. patro (father) - patrino (mother) - gepatroj (parents)
    2. frato (brother) - fratino (sister) - gefratoj (siblings)
    3. Sinjoro (Mr) - Sinjorino (Miss/Mrs) - Gesinjoroj (Ladies and Gentlemen)
  7. mis- = wrong
    1. kompreni (to understand) - miskompreni (to misunderstand)
    2. decidi (to decide) - misdecidi (to make a wrong decision)
    3. kalkuli (to calculate) - miskalkuli (to miscalculate)
    4. pasxo (a step) - mispasxo (a false step)
  8. -cxj & -nj
    1. Use to make short versions of personal names:
      1. Johano (John) - Jocxjo (Johnnie)
      2. Karlo (Charles) - Karcxjo (Charlie)
      3. Petro (Peter) - Pecxjo (Pete)
      4. Elizabeto (Elizabeth) - Elinjo (Liz)
      5. Anno (Anne) - Anjo (Annie)
      6. Katarino (Catherin) - Kanjo (Cathy)
    2. Mom / Dad
      1. patro (father) - Pacxjo (Dad)
      2. patrino (mother) - Panjo (Mom)
  9. Affixes are words
    1. eta (tiny)
    2. ege (tremendously)
    3. ajxoj (things)
    4. ano (a member)
    5. igxi (to become)
    6. igi (to cause)
    7. ilo (a tool)
    8. ree (over again / back)
    9. mala (opposite)
    10. ujo (a container)
    11. ulo (a fellow / guy)
    12. eble (possibly / maybe)
  10. Elision
    1. La -> L' is okay if next work starts with a vowel (ex: l'ulo)
    2. -o or -on for a final noun in a sentence
    3. NOTE - elision is not common and really only for poetry
Vortolisto
aervojo - airway
agi - to act
agxo - age
alta - high
alveni - to arrive
angla - English
anonci - to announce
anoncisto - announcer
aparteni - to belong
atento - attention
bari - to bar / to obstruct
barilo - barrier / fence
bonveno - welcome
brili - to shine
cetera - else
cxarma - charming
cxielo - sky / heaven
dankinde - worthy of thanks
Ne dankinde - You're welcome
demando - question
diamanto - diamond
dogano - customs
edzigxi - to get married
eliri - to go out / to exit
enmigrado - immigration
eraro - error
filo - son
forlasi - to leave / to forsake
frapi - to hit
Gesinjoroj - Ladies and Gentlemen
inspekti - to inspect
inspektisto - inspector
interesa - interesting
interpreti - to interpret
inventi - to invent
jaro - year
kies - whose
korekti - to correct
krom - except / besides
lasi - to leave
malkovri - to discover
mangxo - meal
mil - thousand
momento - moment
monato - month
naski - to bear (a child)
naskigxtago - birthday
nenie - nowhere
neniom - no amount
nomo - name
ofte - often
pafi - to shoot
pagi - to pay
paki - to pack
pakajxo - baggage
pasporto - passport
pasxo - step
peti - to ask
plezuro - pleasure
pro - for / on account of
promenanto - stroller / walker
rimarko - remark
scivoli - to want to know / to wonder
slipo - slip (of paper)
stampi - to stamp
stari - to stand
stelo - star
subskribi - to sign
super - above / over
tero - earth
tutajxo - whole thing
vero - truth
vizagxo - face
vocxo - voice
vojagxanto - traveler

Dialogo
Vocxo de anoncisto (V) - Vian atenton, mi petas, Gesinjoroj. Euxropaj Aervojoj anoncas la alvenon de sia flugo numero ducent nauxdek ok de Londono kaj Parizo. La pasagxeroj eliros per la elirejo numero ses por inspekto de dogano kaj enmigrado. Mi dankas.
Prof Miller (P) - Pardonu, Sinjoro. Vi estas la donganisto, cxu ne? Mi atendas amikon, kies alveno estis jxus anoncita. Li ne tre bone parolas la anglan lingvon. Cxu mi povas atendi cxi tie? Estas eble, ke mi povos interpreti por vi.
Inspektisto (I) - Mi bedauxras, Sinjoro. Ne estas permesate resti tie cxi. Vi devos stari cxe la alia flanko de la barilo. Sed se mi bezonus helpon, tiam mi vokus vin.
P - Bone Dankon. Ha, jen li venas nun. Sinjoro Dupont! Bonvenon al Usono! Kiel vi fartas? Cxu vi havis bonan flugon. Estas bone, vidi vin denove.
I - Unu momenton. Mi devas fari al vi kelkajn demandojn. Cxu mi povus vidi vian pasporton?
Sinjoro Dupont (S) - Kion? Mi ne komprenas. Kion li volas?
P - Li petas vian pasporton.
S - Ho, kompreneble. Jen gxi.
I - Dankon. Kio estas via nomo?
S - Kio? Mia nomo? Roberto Dupont.
I - Kiam vi estis naskita?
S - ????
P - Li demandas vian agxon.
S - Mi havas kvindek-du jarojn. Mia naskigxtago estas la kvina de tiu cxi monato.
I - Cxu vi estas edzigxinta?
S - Mi petas?
P - Inspektisto, li havas cxarman edzinon kaj tri belajn infanojn.
I - Kiel longe vi restos en Usono, Sinjoro Dupont?
S - Kiel longe? En Usono? Nur du semajnojn, malfelicxe.
I - Cxu tio estas via tuta pakajxo?
S - Jes, tiu pakajxo apartenas al mi. Rigardu, mia nomo estas stampita sur gxi.
P - Ne, li scivolas, cxu vi havas alian pakajxon, krom tio.
S - Ho, mi miskomprenis. Pardonu al mi. Ne, tio estas la tutajxo. Mi havas nenion ajn ceteran.
I - Bone. Jen via pasporto. Bonvolu subskribi tiun cxi slipon. Dankon. Vi povas pasi. Kaj dankon al via amiko, pro la interpretado.
P - Ne dankinde! Estis mia plezuro. Nu, Rocxjo, cxu ne estus multe pli facile por la vojagxantoj, se cxiuj inspektistoj de dogano kaj enmigrado povus paroli Esperanton?
S - Mia juna amiko! Permesu al mi korekti tiun rimarkon iomete. Estus pli facile por la tuta mondo, se cxiu povus paroli Esperanton! Cxu vi konsentas?

Friday, June 13, 2014

"Esperanto: Learning and Using the International Language" Leciono Naux

Gramatiko

  1. Participles and tense
    1. Last lesson discussed present participles -anta, -ante, -anto
    2. Past participles (-inta, -inte, -into) indicate actions which have already taken place
    3. Future participles (-onta, -onte, -onto) indicate actions that will occur sometime in the future.
    4. Arba Ekzemplo
      1. falanta arbo (falling tree)
      2. falinta arbo (fallen tree)
      3. falonta arbo (tree that's going to fall)
    5. Fluganta ekzemplo
      1. Flugonte al Parizo, Prof Miller acxetis sian bileton (About to fly to Paris, Prof Miller bought his ticket)
      2. Flugante al Parizo, Prof Miller flirtis kun la stevardino (While flying to Paris, Prof Miller flirted with the flight attendant)
      3. Fluginte al Parizo, Prof Miller prenis taksion al la hotelo (Having flown to Paris, Prof Miller took a taxi to the hotel)
    6. Mangxeja ekzemplo
      1. La kelnero donas tablon al la mangxonto (The waiter gives a table to the fellow-whos-about-to-eat)
      2. La kelnero donas la kalkulon al la mangxinto (The waiter gives the bill to the fello-who-has-eaten)
      3. La kelnero donas pli da pano al la mangxanto (The waiter gives more bread to the fellow-whos-eating)
  2. Compound verbs
    1. Sinjoro A estas parolinta, Sinjoro B estas parolanta, kaj Sinjoro C estas parolonta (Mr A has already spoken, Mr B is speaking, and Mr C is going to speak).
    2. Kiam mi alvenis, Sinjoro A estis parolinta, Sinjoro B estis parolanta, kaj Sinjoro C estis parolonta. (When I arrived, Mr A had already spoken, Mr B was speaking, and Mr C was going to speak).
    3. Kiam mi alvenos, Sinjoro A estos parolinta, Sinjoro B estos parolanta, kaj Sinjoro C estos parolonta (When I arrive, Mr A will have already spoken, Mr B will be speaking, and Mr C will be about to speak).
    4. Ho, kiel mi sxatus esti fluganta al Parizo gxuste nun! (O, how I'd like to be flying to Apris right now!)
    5. Se vi estus veninta pli frue, mi estus povinta servi al vi varman mangxon. (If you'd come earlier, I could have served you a hot meal).
    6. Estu fininta tion, kiam mi revenos! (Be finished with that when I get back).
  3. Note! Esperanto uses compound verbs less than English
    1. Karlo fermas la pordon (Karlo is closing the door)
    2. Mario dormis (Mario was sleeping)
    3. Morgaux mi iros al Cxikago (Tomorrow I will be going to Chicago).
    4. Sxi ankoraux mangxis, kiam li alvenis (She was still eating when he arrived)
    5. Li jam legis la libron, pri kiu vi demandis (He had already read the book you asked about)
    6. Mi jxus finis la leteron, kiam vi telefonis (I had just finished the letter when you called).
  4. Je
    1. The indefinite preposition - basically use it when others aren't as clearly obvious
    2. Basically it is whatever makes the most sense for the phrase
    3. Instead of at / on
      1. Venu je la kvara
      2. Mi vokos vin je la tria de oktobro
      3. Ni mangxu je tagmezo
      4. Je kioma horo ni eklugos?
    4. To offer a toast
      1. Je via sano
    5. To make an oath or promise
      1. Je Dio!
      2. Mi promesas, je mia honoro
    6. In expressions like "laugh at" "mad at" "believe in" "rich in" and "count on"
      1. Ili nur ridis je mi
      2. Mi estas kolera je sxi
      3. Mi kredas je Dio
      4. Arabio estas ricxa je petrolo
      5. Vi povas kalkuli je mi
  5. -ajx- = a thing described by or derived from the rest of the word
    1. dolcxa (sweet) - dolcxajxoj (candy)
    2. acxeti (to buy) - acxetajxo (a purchase)
    3. konstrui (to build) - konstruajxo (a building)
    4. mangxi (to eat) - mangxajxo (food)
    5. ovo (egg) - ovajxo (egg dish)
    6. nova (new) - la novajxoj (the news)
    7. bovo (cow) - bovajxo (beef)
    8. porko (pig) - porkajxo (pork)
    9. posxto (mail) - posxtajxo (piece of mail)
    10. post (behind / agter) - postajxo (rump / rear)
  6. -er- = a unit or fragment of a whole
    1. pluvo (rain) - pluvero (raindrop)
    2. negxo (snow) - negxero (snowflake)
    3. pano (bread) - panero (crumb)
    4. mono (money) - monero (coin)
  7. -ebl- = able to be
    1. mangxi (to eat) - mangxeble (edible)
    2. vidi (to see) - videbla (visible)
    3. permesi (to permit) - permesebla (permissible
    4. kredi (to believe) - kredebla (believable)
  8. -ind- = worthy to be / deserving of
    1. lauxdi (to praise) - lauxdinda (praiseworthy)
    2. fidi (to trust) - fidinda (trustworthy)
    3. atento (attention) - atentinda (deserving of attention)
    4. legi (to read) - leginda (worth reading)
    5. havi (to have) - havinda (worth having)
    6. bedauxri (to regret) - bedauxrinde (regretfully)
    7. deziri (to desire) - dezirinda (desirable)
    8. memori (to remember) - memorinda (memorable)
    9. ridi (to laugh) - ridinda (laughable)
Vortolisto
afisxo - poster / sign
alporti - to bring
ankaux mi - me too
aspekti - to look (like)
aux - or
bando - band / gang
bileto - ticket
boksi - to box
cetere - besides
cxampiono - champion
cxokolado - chocolate
danci - to dance
deserto - dessert
detektivo - detective
dolcxa - sweet
dolcxajxo - candy
ecx - even
ekstera - outer / external
enamigxi - to fall in love
fiancxo - fiancee
fidi - to trust
filo - son
filmo - film / movie
finigxi - to end / to wind up
forkuri - to run away
forrabita - kidnapped
furora - hit / bestseller
ganstero - gangster
glacio - ice
glaciajxo - ice cream
honesta - honest
informi - to inform
informigxi  - to find out / to learn
kalkuli - to count / to calculate
kalkuli je - to count on
kalkulo - calculation / bill / check
kapti - to catch
kelnero - waiter
kino - cinema
kinejo - movie theater
kirlita - whipped / frothed
kiu - who / which
kiu ajn - whoever / whichever
koncerto - concert
konsenti -to consent / to agree
konstrui - to build
konstruajxo - building
kontraux - against
kontrauxulo - opponent
komsa - cosmic
kosma spaco - outer space
kremo - cream
lauxdi - to praise
lasi - to leave
legi - to read
loko - place / "room"
malfermi - to open
malhonesta - crooked
mangxajxo - food
marsxi - to walk
matcxo de bokso - boxing match
mezo - middle
monludisto - gambler
moskito - mosquito
nek - neither / nor
neniu - no one / none
panero - crumb (of bread)
petrolo - petroleum / oil
plu - further / any more
porko - pig
porkajxo - pork
post - after / behind
postajxo - a "behind" / rump
produktisto - producer
proksima - near / close
romantika - romantic
sata - full (of food)
silenti - to be quiet
spaco - space
stulta - stupid / dumb
tagmezo - noon
taso - cup
teatro - theater
teatrajxo - stage play / show
telero - plate
temi pri - to be about
tiom da - so much (of)
trejni sin - to train (oneself) / to be in training
trinki - to drink
tiu - that person / that thing
venki - to win over / to beat
vidinda - worth seeing

Dialogo
Prof Miller (P) - Kia bona mangxajxo! Nun mi ne povas mangxi plu. Mi estas sata.
Sinjorino Miller (S) - Ankaux mi. La porkajxo estis bonega, cxu ne? Ni certe ne havas apetiton por deserto, cxu?
Mario (M) - Eble ni trinku unu tason da kafo? Aux cxu vi preferus teon?
Georgo (G) - Mi deziras nek kafon nek teon! Mi volas havi deserton. La plej grandan, kun multe da glaciajxo kaj kirlita kremo kaj cxokolado kaj-
S - Ho, Georgo! Kie vi trovas tiom da loko? Vi ecx ne lasis panerojn sur via telero.
P - Kioma horo estas? Eble ni havas tempon por vidi filmon?
S - Ho, jes! Estas tre vidinda filmo nun cxe la kinejo Fox. Gxi estas vere romantika. Temas pri dolcxa junulino, kiu estas veninta de malgranda urbeto al Nov-Jorko, kie sxi trovas junan danciston, kiu ne scias, ke sxi estas vere la filino de grava produktisto de teatrajxoj sur Broadway. Ili enamigxas, kaj-
G - Cxu ni ne povas iri al la Varsity? Tie oni havas filmon pri flugantaj teleretoj, kaj jen venas strangaj viroj el la kosma spaco, kaj ili aspektas kiel grandegaj moskitoj, kaj-
M - Siluntu, Georgo! Mi ne volas auxdi ecx unu vorton plu pri tioj stultaj moskitoj. Cetere, mi volas vidi tiun novan filmon pri bando da junaj muzikistoj, kiuj devas iri al San-Francisko, kie ili estas ludontaj grandan koncerton, sed ili estas forrabitaj de gangsteroj, kiuj-
P - Atendu, mi pensis pri tiu furora filmo pri la boksisto, kiu estas venkinta cxiujn siajn kontrauxulojn, kaj nun li devas boksi kontraux la cxampiono, sed gxuste tiam li informigxis, ke dum li estis for trejnante sin por la matcxo de bokso, lia fiancxino estis enamigxinta kun viro, kiu estas polica detektivo. Nu, kelkaj malhonestaj monludistoj, kiujn la detektivo volas kapti, proponas al la boksisto, ke li-
S - Rigardu, karaj, se ni ne decidos tuj kaj iros acxeti niajn biletojn, ni finos vidante neniun el tiuj cxi filmoj.
P - Jes, ni rapidu. Mi ne sxatas alveni cxe kinejo en la mezo de filmo. Kelnero! Alportu nian kalkulon, mi petas.
Kelnero (K) - Jes, Sinjoro. Jen gxi estas.
P - Kaj jen via mono.
K - Dankon, Sinjoro. Cxu vi bezonos taksion?
P - Ho ne, ni povas marsxi. Nu, kiel ni faru nian decidon pri la filmo?
M - Cxar ni havas multe da tempo, mi proponas, ke ni iru al la plej proksima kinejo, kiu ajn gxi estas.
S - Bone, mi konsentas. Mi kredas, ke estas kinejo gxuste trans la strato. Malfermu la pordon, Mario, kaj legu la afisxon.
M - Ho, ne! Gxi estas "La Moskitoj el la Kosma Spaco!"

Tuesday, June 10, 2014

"Esperanto: Learning and Using the International Language" Leciono Ok

Gramatiko

  1. Reflexive pronoun
    1. sia = their own
    2. Esperanto can distinguish when pronouns are ambigious:
      1. Pauxlo rigardis, dum Roberto kisis lian edzinon. (Paul was watching while Robert kissed his wife)
      2. Roberto kisis lian edzinon (Robert kissed his [someone else's] wife)
      3. Roberto kisis sian edzinon (Robert kissed his [own] wife)
    3. More examples:
      1. Sxi vidis sian ombron.
      2. Gxi vidis sian ombron.
      3. Ili vidis siajn ombrojn.
      4. Oni vidis sian ombron.
    4. Don't use it for me, our, or your
      1. Mi vidis mian ombron.
      2. Ni vidis niajn ombrojn.
      3. Vi vidis via(j)n ombro(j)n
    5. "Si" means himself / herself / itself
      1. Li veturigis sin al la vendejo.
      2. Sxi rigardis sin en la spegulo.
      3. Ili diris al si, "Kial ni ne reiru hejmen nun?"
    6. Si always refers back to the subject of the nearest verb:
      1. Karlo invitis Petron viziti lian domon. (la domo de Karlo)
      2. Karlo invitis Petron viziti sian domon. (la domo de Petro)

  1. -us can be used to make polite requests
    1. Cxu vi helpus min purigi la auxton? (as opposed to: Helpu min purigi la auxton)
    2. Cxu vi bonvolus teni miajn librojn.
  2. -us can be used to imply less certainty
    1. Li devas vendi la domon (he has to sell the house)
    2. Li devus vendi la domon (he ought to sell the house)
    3. Mi povas labori morgaux (I'll be able to work tomorrow)
    4. Mi povus labori morgaux (I could work tomorrow)
  3. -ant- = can use to make participles
    1. -anta
      1. fluganta birdo (flying bird)
      2. atakanta armeo (attacking army)
      3. rapidanta auxto (speeding car)
      4. ridanta knabo (laughing boy)
      5. vivanta lingvo (living language)
    2. -ante
      1. Vidante la policanon, la krimulo ekkuris (Seeing the police officer, the criminal started to run)
      2. Forgesante sian promeson, sxi ne revenis gxis la dua horo (Forgetting her promise, she didn't return until 2 o'clock).
    3. -anto = names a person based on what they are doing
      1. paroli (to speak) - parolanto (a speaker)
      2. ami (to love) - amanto (a lover)
      3. korespondi (to correspond) - korespondanto (a corresponder)
      4. fumi (to smoke) - fumanto (a smoker)
      5. ludi (to play) - ludanto (a player)
  4. -ul- = names a person in terms of what they are like
    1. juna (young) - junulo (youngster)
    2. bona (good) - bonulo (good guy)
    3. kara (dear) - karulo (darling)
    4. krimo (crime) - krimulo (criminal)
    5. ricxa (rich) - ricxulo (rich person)
    6. grava (important) - gravulo (important person)
    7. fremda (foreign) - fremdulo (foreigner)
  5. -ad- = denotes an action which is more than a single occurrence. It implies either a continued, prolonged action, or the action as a general, on-going kind of thing
    1. paroli (to speak) - parolado (a speech)
    2. promeni (to stroll) - promenadi (to go for a long walk)
    3. negxi (to snow) - negxado (a snowfall)
    4. atendi (to wait) - atendadi (to wait and wait)
    5. ridi (to laugh) - ridado (laughter)
    6. kanti (to sing) - kantado (singing - as in the activity)
Vortolisto
admiri - to admire
admiranto - admirer
afero - matter / thing / affair
ankoraux ne - not yet
antauxe - beforehand
bedauxrinde - regrettably / unfortunately
bona - good / nice
cxar - because
cxesi - to cease / to quit
dangxera - dangerous
demandi - to ask (a question)
dolcxulo - sweetie
ega - enormous
eta - tiny
fine - finally
flirti - to flirt
frauxlo - bachelor
fremda - foreign
ina - feminine
inter - between / among
interesa - interesting
junulo - young person
kanti - to sing
karulo - darling
kisi - to kiss
kolera je - mad at
konversacio - conversation
korespondi - to correspond
kredeble - probably
malami - to hate
malgxusta - wrong
miskompreno - misunderstanding
nagxi - to swim
numero - number
ombro - shadow
pardoni - to pardon / to forgive
reiri - to go back
ridinda - ridiculous / laughable
simpla - simple
skribi - to write
spegulo - mirror
stevardo - flight attendant
studanto - student
surprizo - surprise
sxanjni - to seem
sxangxi - to change
sxerci - to joke
telefono - telephone
temo - subject
ver/sxajne - apparently
vesper/mangxo - dinner
vivi - to live
vico - turn

Dialogo
Sinjorino Miller (M) - Ha lo?
Ina vocxo (E) - Ha lo. Mi volus paroli kun Pecxjo.
M - Kiu? Pecxjo? Versxajne vi havas la malgxustan numeron.
E - Cxu tio ne estas la domo de Profesoro Petro Miller?
M - Jes, sed-
E - Cxu vi bonvolus diri al Pecxjo, do, ke Elinjo estas cxe la telefono.
M - Nu, Elinjo, la profesoro ankoraux ne revenis de la universitato.
E - Ho, bedauxrinde. Mi estas en la urbo nur dum kelkaj horoj, kaj cxar li donis al mi sian numeron, kaj diris, ke se mi iam venus al Cxikago-
M - Atendu minuton. Mi auxdas lin cxe la pordo nun.
Prof Miller (P) - Saluton, karulino. Kio okazas? Kial vi rigardas min tiel?
M - Unu el viaj multaj admirantinoj volas paroli kun vi, "Pexcjo"
P - Cxu vi sxercas? Kiu tiu povus estis?! Ha lo?
E - Pecxjo! Bonan tagon! Cxu vi scias, kiu tiu cxi estas?
P - Kredeble, unu el miaj studantinoj, sed-
E - Estas Elinjo! La stevardino sur la jeto al Parizo!
P - Ha, jes, Frauxlino Larsen, kompreneble. Kiel vi fartas, Elinjo?
E - Dankon, tre bone. Haltante tie cxi inter flugoj, mi decidis voki vin. Cxu tio ne estas bona surprizo?
P - Jes, gxi certe estas surprizo. Nu, Elinjo, estus bone revidi vin. Cxu vi volus veni tuj al nia domo kaj vespermangxi kun ni? Mi estas certa, ke mia edzino pretigis tre bonan mangxon kaj ni povos havi intersan konversacion.
E - Pecxjo! Cxu mi povus? Mi estos tre felicxa fari tion.
P - Do venu! Ni mangxas je la sesa. Estas nun la kvina kaj duono. Vi havas gxuste tridek minutojn.
M - Atendu, kara, mi-
P - Bone, ni vidos vin baldaux. Gxis tiam!
E - Gxis!
P - Sed, karulino, kial vi rigardas min tiel? Cxu vi estas kolera je mi? Kion mi faris?
M - Unue, vi invitis tiun junulinon vespermangxi kun ni kaj ne demandis min antauxe. Due, vi versajne flirtis kun sxi sur la jeto.
P - Dolcxulino, mi petas! La tuta afero estas ridinda. Simpla miskompreno. Ni sxangxu la temon. Mi havas egan apetition. Kion ni havas por la vespermangxo?
M - Nenion! Cxu vi forgesis? Hodiaux estas via vico pretigi la vespermangxon!

Postal Course Lesson 5

Correlatives

Ki (what)
Ti (that)
I (some)
Cxi (every)
Nenie (no)

o (thing)
a (sort of)
e (place)
u (one / person)
om (quantity)
am (time)
al (reason)
el (manner)
es (one's / person's)

"Esperanto: Learning and Using the International Language" Leciono Sep

Gramatiko

  1. How much / How many
    1. Kiom ("What quantity")
      1. Kiom tio kostas? (How much does that cost?)
      2. Jen dek pomoj. Kiom vi dezieras? (Here are ten apples. How many do you want?)
    2. Stating quantities:
      1. Multaj viroj
      2. La tuta kuko
      3. dek du ovoj
      4. duona horo
    3. Measurement construction
      1. funto da kafo (a pound of coffee)
      2. glaso da akvo (a glass of water)
      3. peco da seka pano (a piece of dry bread)
      4. multe da terpomoj (a lot of potatoes)
      5. kelke da ovoj (a few eggs)
      6. pli da tempo (more time)
    4. Kiom is itself an adverb, use da after it too
      1. Kiom da tempo? (How much time?)
      2. Kiom da viroj? (How many men?)
      3. Kiom da sukero vi volas? (How much sugar do you want?)
    5. da used for indefinite, el used for out of a group
      1. Kelkaj el iliaj ovoj estas malbonaj. (Several of their eggs are bad).
      2. Ses el la viroj parolas angle. (Six of the men speak English)
    6. When discussing a part of something, use de
      1. Jen duono de la kuko (Here's half of the cake)
      2. Donu al mi pecon de via pano (Give me a piece of your bread).
    7. When a phrase showing quantity recieves the action of the verb, gets -n
      1. Li acxetis kilogramon da terpomoj (He bought a kilo of potatoes).
  2. Kiu - which (with a noun) or who (without a noun)
    1. Kiu volas helpi min (Who wants to help me)
    2. Al kiu urbo ni flugas (Which city are we flying to)
  3. Iu - some/any (with a noun) or someone/anyone (without a noun)
    1. Cxu iu estas tie (Is someone there)
    2. Mi legis pri gxi en iu libro (I read about it in some book)
  4. Table of Correlatives
    1. I - Ia (some kind of), ial (for some reason), iam (sometime, anytime, ever), ie (somewhere, anywhere, in some place), iel (somehow, in some way), ies (someone's, anyone's), io (something, anything), iom (some quantity, somewhat), iu (someone/somebody OR some/any)
    2. Ki - Kia (what kind of), Kial (why / for what reason), kiam (when), kie (where), kiel (how / in what manner), kies (Whose / which one's), Kio (what), kiom (what quantity), Kiu (who OR which)
    3. Ti - tia (that kind of), tial (for that reason), tiam (then, at that time), tie (there / in that place), tiel (that way, like that), ties (that one's), tio (that), tiom (that quantity), tiu (that person OR that one)
    4. Cxi - cxia (every kind of), cxial (for every reason), cxiam (always / at all times), cxie (everywhere), cxiel (in every way), cxies (everyone's / everybody's), cxio (everything, all), cxiom (the whole quantity), cxiu (everyone / everybody)
    5. Neni - nenia (no kind of), nenial (for no reason), neniam (not ever), nenie (nowhere), neniel (in no way), nenies (no one's), nenio (nothing), neniom (not a bit, no quantity), neniu (no one)
  5. A word of caution on what / which
    1. When associated with a noun, need to use kiu
      1. Kio estas tio (what is that)
      2. Kiu lernejo estas tio (Which school is that)
    2. Don't mix up that (thing) with that (one)
      1. Tio estas bela domo (that is a pretty house)
      2. Tio domo estas bela (that house is pretty)
      3. Donu al mi tion (give me that)
      4. Donu al mi tiun libron (give me that book)
    3. These notes go even if the noun is implied:
      1. Kiu domo estas tiu? (Which house is that)
      2. El liaj multaj libroj, tiu estas la plej bona. (Of his many books, that is the best one)
  6. Iu/Tiu and Ia/Kia must be plural if referring to more than one thing:
    1. Ni cxiuj iris al vendejo (We all went to the store)
    2. Tiuj, kiuj ne mangxis, venu kun mi (Those who haven't eaten, come with me)
    3. Pri kiaj radoj vi parols (what kind of wheels are you talking about)
  7. Io-Kio does NOT take plural ending
    1. Kio estas tiuj ajxoj, tie? (What are those things there?)
    2. Tio estas miaj kofroj (Those are my suitcases)
    3. Cxu tio estis vi, kiu fais (Was that you who fell down)
  8. All correlatives ending in vowels that -n when required
    1. Kion vi volas (what do you want) - nenion (Nothing)
    2. Kien li iras (Where is he going) - nenien (nowhere)
    3. Kiun ili esperas vidi (Who do they hope to see) - cxiun (everyone)
    4. Kiajn robojn sxi acxetis (What kind of dresses did she buy) - tiajn cxi (this kind)
  9. More compound sentences
    1. So far discussed using ke (that)
      1. Li diris, ke sxi estas malsana (He said, that she is sick)
    2. If "inside" part is yes-or-no type thing, can use cxu
      1. Li demandis, cxu sxi estas malsana (He asked, whether she is sick)
    3. Can use corrleatives
      1. La junulo ekkuris, kiam la policanoj venis (The youth began to run, when the police came)
      2. Mi ne komprenas, kial vi ne iras hejmen. (I don't understand, why you don't go home)
      3. La viro, kiun vi vidis, estas mia patro (The man, who you saw, is my father - in English it could also be: The man you saw is my father)
  10. Conditional
    1. Basic examples:
      1. Se mi estus ricxa, mi flugus al Parizo (If I were rich, I'd fly to Paris)
      2. Ho, se mi nur havus iomete pli da tempo (Oh, if I only have a little bit more time)
    2. Difference in tone
      1. Se la prezidanto vokus, sciigu min tuj (If the president should call, let me know right away) - here it is not likely the president will call
      2. Se la prezidanto vokos, sciigu min tuj (If the president calls, let me know right away) - here it is likely the president will call
  11. -uj- = makes something a receptacle or container
    1. mono (money) - monujo (purse/wallet)
    2. frida (cold/frigid) - fridujo (refrigerator)
    3. sukero (sugar) - sukerujo (sugar bowl)
    4. kofro (trunk / suitcase) - kofrujo (trunk of a car)
    5. benzino (gasoline) - benzinujo (gas tank)
    6. cindro (ash) - cindrujo (ash tray)
  12. -ar- = makes a complete collection of things
    1. arbo (tree) - arbaro (forest)
    2. monto (mountain) - montaro (mountain range)
    3. boato (boat) - boataro (fleet of boats)
    4. homo (human) - homaro (humankind)
    5. vorto (word) - vortaro (dictionary / vocabulary)
  13. Sentence buiding with po
    1. po = when preceeding a number, shows that the number applies to each of two or more things individually (means like apiece, at the rate of, or for)
    2. Sxi donis al la knaboj po tri pomoj (She gave the bous three apples apiece)
    3. Oni vendas kafon po du dolaroj por funto (They're selling coffee for $2 a pound)
    4. Karlo veturis po 75 mejloj hore (Karlo was driving at 75 miles per hour)
  14. d
Vortolisto
akvo - water
alia - other / another / else
arbo - tree
bati - to hit / to beat
bezoni - to need
botelo - bottle
cendo - cent
Cxieloj! - Heavens!
dauxre - continually
dece - decently / properly
do - so / then
dolcxajxoj - candy / sweets
donace - as a gift
ekkuri - to start running
en/iri - to go in
en/veni - to come in
for - away / gone
for/iri - to go away
funto - pound
glaso - glass / tumbler
gxis - until
kelkaj - a few
kofro - suitcase / trunk
kosti - to cost
krimo - crime
krimulo - criminal
kuk/eto - cupcake
kulpigi - to blame
kuri - to run
lada - tin
lakto - milk
leciono - lesson
ligi - to tie
listo - list
mejlo - mile
mono - money
nek - nor
nombro - number
ovo - egg
pano - bread
peco - piece
per - by means of / with
pli/alt/igxi - to get higher
pomo - apple
por unu dolaro - one dollar's worth
povi - to be able (mi povas = I can)
prezo - price
pro - on account of / for
rabi - to rob
rabisto - robber
resti - to reamin / to stay / to be left
ricxa - rich
sci/igi - to advise / to let know
seka - dry
sercxi - to search
servi - to serve
skatolo - box
sukero - sugar
super/vendejo - supermarket
sxnuro - cord
terpomo - potato
trans - across
trovebla - findable
voki - to call
vorto - word

Dialogo
Sinjoro Ballard (B) - Bonan tagon al vi, Sinjorino Miller! Kiel mi povas servi vin hodiaux?
Sinjorino Miller (M) - Bonan tagon, Sinjoro Ballard. Mi havas longan liston tie cxi. Unue, mi bezonas du kilogramojn da terpomoj. Kiom ili kostas?
B - Po sesdek cendoj por kilogramo.
M - Aj! Kiel la prezoj dauxre plialtigxas. Nu, donu por unu dolaro. Donu al mi ankaux dek-duon da ovoj. Kaj botelon da lakto.
B - Tre bone. Kaj mi havas iujn vere belajn pomojn hodiaux. Cxu vi dezieras kelkajn?
Georgo (G) - Donu por du dolaroj, ankaux skatolon da kuketoj, ankaux tiun grandan skatolon da dolcxajxoj, ankaux-
M - Suficxe, Georgo! Ni ne bezonas pomojn, nek kuketojn, nek dolcxajxojn. Kondutu pli dece, aux mi sendos vin hejmen.
B - Ne kulpigu la knabon, Sinjorino Miller. Permesu min doni po unu pomo al vi donace. Mi vidas, ke nur kelkaj restas.
M - Nu, multajn dankojn, Sinjoro Ballard. kion vi diras, Georgo?
G - Cxu mi povas havi ankaux la kuketojn?
B - (Ridas) Tio memorigas min. Cxu vi auxdis pri la krimo, kiu jxus okazis cxe la supervendejo trans la strato?
M - Cxieloj! Kia krimo?
B - Iu juna rabisto eniris kaj volis preni ilian tutan monon. Sed policano envenis gxuste tiam, kaj la junulo ekkuris. Oni sercxas lin cxie, sed gxis nun li estas nenie trovebla.
G - Cxu vi scias, kion mi farus se li venus cxi tien?
B - Ne, Georgo, kion vi farus, do?
G - Mi batus lin sur la kapo per unu el tiuj cxi ladaj skatoloj, tiam mi ligus lin per iom da sxnuro, tiam mi vokus la policon.
B - Jes, mi kredas, ke vi tion farus. Gxuste pro tio, mi volas doni al vi ion alian. Jen. Prenu la kuketojn.
M - Nu, Georgo, kion vi diras al tio?
G - Cxu mi povas havi ankaux la dolcxajxojn?

Saturday, June 7, 2014

"Esperanto: Learning and Using the International Language" Leciono Ses

Gramatiko

  1. Comparatives
    1. pli = more, plej = most
      1. granda (big) - pli granda (bigger) - plej granda (biggest)
      2. bona (good) - pli bona (better) - plej bona (best)
      3. rapida (fast) - pli rapida (faster) - plej rapida (fastest)
    2. When comparing something with something else, use ol (than)
      1. Mia boato estas pli rapida ol via boato.
      2. La blua birdo estas pli granda ol la rgxa birdo.
      3. Mia fratino alvenis pli malfrue ol mia frato.
      4. La kuko estas pli varma ol la tagmangxo.
    3. When naming the best, use el (out of)
      1. Sxi estas la plej bela el la knabinoj.
      2. Li estas la plej bona el la instruistoj.
      3. Tio estas la plej nova el sxiaj roboj.
  2. More compound sentences
    1. Sxi volas, ke mi fermu la pordon. (She wants me to shut the door).
  3. "Giving commands to yourself"
    1. Aka "Let me" / "Let's"
      1. Mi pensu (Le me think)
      2. Ni iru (Let's go)
    2. Indirect commands
      1. Li atendu (Let him wait)
      2. Ili mangxu kukon (Let them eat cake)
    3. Commands implied by circumstances
      1. Vi plej bone ne trinku gxin (You'd be better off not drinking it).
      2. Li pli bone atendu (It would be better if he waited)
      3. Ni plej bone iru! (It would be best for us to go)
      4. Estas necese, ke ili mangxu kukon (It is necessary for them to eat cake)
      5. Mi plej bone vizitu dentiston (It would be best if I visited the dentist)
  4. -on
    1. Denotes fraction
      1. du (2) - duono (1/2)
      2. tri (3) - triono (1/3)
  5. Telling time
    1. Telling time:
      1. Estas la unua horo (It's one o'clock)
      2. Estas la dua horo (It's two o'clock)
      3. Estas la tria (It is three [o'clock])
      4. Estas la tria kaj duono (It is half past three)
      5. Estas la kvina kaj tridekc (It's five thirty)
      6. Estas kvarono antaux la sesa (It's a quarter to six)
      7. Estas dudek minutoj post la dua (It is twenty past two)
      8. Estas tri kvaronokj post la unua (It is three quarters past one)
    2. How to say at/on a time
      1. Je la dek horo (At ten o'clock)
      2. Je la oka kaj duono (At 8:30)
      3. Je lundo (On Monday)
  6. Here & There / This & That
    1. Using cxi
      1. tie (there)
      2. tio (that)
      3. cxi tie (here)
      4. cxi tio (this)
    2. Example sentences
      1. Kio estas tio (What is that)
      2. Kio estas cxi tio (What is this)
      3. Mario estas tie (Mary is there)
      4. Mario estas cxi tie (Mary is here)
  7. Another kind of "Here is" / "There is"
    1. Jen (like "Behold" in English or "Viola" in French)
      1. Jen li venas (Here he comes)
      2. Jen mi estas (Here I am)
    2. Doesn't have to have a verb
      1. Jen la problemo (That's the problem)
      2. Jen la gxusta respondo (That's the right answer)
      3. Jen mi (Here I am)
  8. -il- = an object you do an action with
    1. trancxi (to cut) - trancxilo (knife)
    2. ludi (to play) - ludilo (plaything / toy)
    3. flugi (to fly) - flugilo (wing)
    4. kombi (to comb) - kombilo (comb)
    5. fermi (to fasten / close) - fermilo (fastener)
    6. teni (to hold) - tenilo (handle / holder)
    7. koveri (to cover) - kovrilo (cover)
    8. televidi (to see on TV) - televidilo (TV set)
    9. segi (to saw) - segilo (a saw)
  9. -igx- = change of condition / to become something
    1. Example Words
      1. sana (healthy) - sanigxi (to become healthy / to get well)
      2. sidi (to sit) - sidigxi (to sit down)
      3. malbona (bad) - malbonigxi (to get bad / to spoil)
      4. rugxa (red) - rugxigxi (to get red / to blush)
      5. malvarma (cold) - malvarmigxi (to get cold)
      6. fermi (to close) - fermigxi (to be closed)
      7. acxeti (to buy) - acxetigxi (to be purchased)
      8. auxdi (to hear) - auxdigxi (to be heard)
    2. Example Sentences
      1. La robo acxetigxis por dudek dolaroj.
      2. La plej bona pipo de mia patro rompigxis.
      3. Hieraux mia fratino edzinigxis.
      4. La kuko bakigxis cxe la loka bakejo.
      5. Lia letero forgesigxis.
      6. La vendejo fermigxis, kiam mi alvenis.
  10. Word Building
    1. Cxiu (every) + semajn (week) + e = cxiusemajne (every week / weekly)
    2. Cxirkaux (around) + veturi (to drive) = cxirkauxventuri (to drive around)
    3. Rapid (fast) + limo (limit) = rapidlimo (speed limit)

Vortolisto
(the / denote this is a compound word)
angle - (in) English
antaux - before
auxto - car
auxtomobilo - automobile
auxto/vojo - freeway
benzino - gasoline
bezinujo - gastank
bon/volu - please
cindro - ash
cindrujo - ashtray
cxefo - boss / chief
cxi - (denotes proximinity)
cxirkaux - around
cxirkaux/venturi - to drive around
cxiu - each / everyone
cxiu/semajne - weekly / every week
dolaro - dollar
efektive - actually / in fact
el - out of / of
en/igxi - to get in
esperi - to hope
facile - easily / easy
halti - to stop
homo - human
je - (indefinite preposition)
jen - (Here / Behold / Viola)
juna - young
junulo - young person
jxus - just (just now)
kies - whose
kioma horo - what time
kofrujo - trunk (of a car)
kombi - to comb
kompanio - company
kompreneble - of course
kovri - to cover
kulpo - fault / offense
kun - with
limo - limit
ludi - to play
mal/antaux - behind
mal/plena - empty
mejloj hore - miles per hour
meti - to put
minuto - minute
montri - to show
multe da - a lot of
odoro - odor / aroma
paroli angle - to speak English
permesi - to permit / to allow
permes/ilo - a permit / license
plej - most
plena - full
plen/igi - to fill
pli - more
po - at the rate of
polico - police
polic/ano - police officer
pordo - door
postuli - to demand
proponi - to propose / to suggest
prudenta - prudent / careful
rado - wheel
rapid/limo - speed limit
respondi - to respond / to answer
rugxa - red
sci/povi - to know how
segi - to saw
semajno - week
sendi - to send
stiri - to steer
sxlos/ilo - key
tempo - time
teni - to hold
trafiko - traffic
trancxi - to cut
tro - too / too much
turni - to turn
veturi - to go driving / to drive along
vetur/igi - to drive
voli diri - to mean
zorgi - to worry / to care

Dialogo
Mario (M) - Kia bela auxtomobilo! Kies gxi estas?
Karlo (K) - Efektive, mia patro acxetis gxin nur hieraux. Enigxu! Ni cxirkauxveturu iomete kaj tiam mi veturigos vin hejmen.
M - Cxu ni havas tempon? Kioma horo estas?
K - Nur la kvina kaj kvardek kvin minutoj. Ni iru! Mi ecx tenos la pordon por vi.
M - Nu, bone. Atendu, mi metos miajn librojn en la kofrujon. Sed Karlo, mi ne sciis, ke vi scipovas veturigi!
K - Ho, estas facile veturigi auxton. Oni devas nur sidi malantaux la rado, turni la sxlosilon, kaj stiri.
M - Mi tre sxatas la odoron de nova auxto. Rigardu, ecx la cindrujoj estas malplenaj. Mi esperas, ke vi havas suficxan benzinon?
K - Kompreneble. Mi jxus plenigis la benzinujon. Ho, jen la auxtovojo. Ni vidu kiel rapide gxi iros!
M - Atentu, estas multe da trafiko tie. Ne tro rapirde. Karlo, estu pli prudenta!
K - Homo! Ni jam havas policanon malantaux ni! Li volas, ke mi haltu.
Policano (P) - Bonan vesperon, junulo. Cxu vi bonvolos montri vian permesilon?
K - Mian-mmm, aaa, mi volas diri-
P - Ke vi ne havas permesilon? Nu, tio estas grava kulpo. Cxu vi scias, ke vi veturis po sepdek du mejloj hore dum la rapidlimo estas kvindek kvin? Nu? Kial vi ne respondas? Cxu vi ne parolas angle?
M - Ne zorgu, Karlo. Mi vizitos vin cxiusemajne kaj sendos al vi kukon kun segilo en gxi.